Montessorischool Tuinstad/Terbregge. - 2005 - Hoe hebben we in schooljaar 2004-2005 gewerkt met de methode NO Blame?
We zijn gestart met het organiseren van een oudercontactavond voor de ouders van de kinderen van de bovenbouwgroep. Wij wilden door te praten met de ouders de sfeer onderling binnen de groep verbeteren. Dit is heel even gelukt, maar het gedrag t.o.v. elkaar is niet goed. Na een gesprek met enkele ouders is besloten om nog een ouderavond te organiseren. Het thema op die avond is de No Blame methode.
De No Blame methode geeft leerkrachten alle vaardigheden in handen om kinderen te helpen om er zelf achter te komen hoe ze hun machtsbehoefte op een positieve manier kunnen invullen. Dat gebeurt op een manier die voor kinderen heel toegankelijk is en zonder allerlei moralistische aanwijzingen, omdat die - hoe goed bedoeld ook - vaak weerstand oproepen. Concreet betekent dit dat kinderen gestimuleerd worden om anderen te helpen in plaats van ze te pesten. Als je dat op de juiste manier doet, blijkt dat heel erg goed te kunnen en erg effectief te zijn.

Wat hebben we gedaan?
Na de thema-avond zijn we gestart met een cursus aan alle leerkrachten van de dislocatie van onze school, waar het probleem zich voordeed. Naast deze leerkrachten hebben ook de interne coaches met de training meegedaan. Het doel hiervan was feedback geven aan de leerkrachten die de gesprekken met de kinderen houden. Met de leerkracht van de bovenbouw hebben we genventariseerd waar de grootste problemen zaten. Het gedrag van de kinderen t.o.v. elkaar en de leerkracht kwam hierbij naar voren. Het onderwerp van het eerste gesprek was het "pesten" van de juf tijdens het vervoer met de bus van en naar de gymzaal, waarbij voortdurend vervelende opmerkingen geplaatst werden en niet naar de juf geluisterd werd.
Uitgezocht werd wie de stabiele, sociale figuren in de groep zijn. De onderbouwleerkrachten hebben in de tijd van de gesprekken de groepen overgenomen van de leerkrachten die de pestcordinatoren waren . Ook de coach was bij dit gesprek aanwezig om later de gespreksleiders feedback te geven.Het gesprek werd gehouden met 7 kinderen.

De kinderen kwamen na het eerste gesprek met de volgende afspraken:
Rustig praten en blijven zitten op je plaats in de bus.
Langs het hek lopen en afstand houden van de anderen, gordel om in de bus.
Niet praten met degene waarmee je ruzie hebt. Zelf niet gaan duwen en vragen of de anderen ook niet willen duwen. Afstand houden op de trap.
Ik ga met de anderen afspreken dat ze niet gaan duwen.
Rustig lopen naar de bus, rustig praten, niet duwen, rustig naar beneden lopen.
Ik laat een ander voor als hij/zij perse voor wil. Ik loop om het hek heen, niet praten in de school, niet van plaats verwisselen.
Ik ga niet op de andere kinderen letten.
Uit het gesprek kwam een aantal keren naar voren dat een plattegrond misschien ook een goed idee zou zijn.

Een week na het eerste gesprekje was het vervolggesprek. De kinderen gaven aan dat de busreizen nu beter gingen. Zij wilden dit ook zo houden. Een van de kinderen vroeg of de juffrouw nu gelukkiger is aan de pestcordinators. Hier werd positief op geantwoord. Sinds die gesprekken is het busvervoer goed gegaan.


Het volgende "No Blame"gesprek ging over een jongen, die in een gesprekje aangaf, dat hij al gepest werd vanaf de eerste dag dat hij op school zat. Eerst wilde hij graag met de jongens spelen en heeft dat ook gedaan. Hij werd toen gepest door de meisjes. De jongens gingen rare dingen doen buiten, spelletjes die hij niet leuk vond. Hij gaf aan dat hij het zat was. "het houdt maar niet op! "waren zijn woorden.
Met het groepje kinderen is daarna gesproken en daaruit kwamen antwoorden zoals:
Ik ga vragen wat hij niet wil dat ik doe en zeg hem wat ik niet leuk vind dat hij doet
Ik ga normaal doen
Ik ga hem niet meer pesten en hem bijv. een keer ophalen thuis
Een jongen vond het moeilijk om het in de ik-vorm te zeggen.

In het vervolggesprek werd aangegeven door de gepeste dat het nog steeds niet beter ging. Hij vertelde geen vertrouwen te hebben en wist niet goed meer wat hij moest doen. Belangrijk hierbij was ons gevoel dat de ouders geen vertrouwen hadden in het geheel en daardoor tegenwerkten.
De andere kinderen geven aan dat er ook in het gedrag van de gepeste niet veel veranderd is. Op de pestcordinators is door de coach feedback gegeven zoals: meer vragen stellen, succes ervaring op laten doen, stiltes laten vallen na de vragen voor bedenktijd bij de kinderen. Ook werd bij deze feedback geopperd om de deskundigen van No Blame te mailen voor advies.
Na het probleem via de mail uitgelegd te hebben kregen we een duidelijk antwoord op de hulpvraag. De adviezen zoals :
- Vervroeg het tweede gesprek en bevraag kinderen individueel.
- Wees stellend en krachtig t.a.v. de aanpak en wijs ouders indien nodig ook op hun vernatwoordelijkheid.
zijn toegepast en er is ook een verbetering gekomen. Wel is de groep kinderen in de bovenbouw afgelopen jaar een "moeilijke " groep gebleven t.a.v. het gedrag.

We zitten nu in het nieuwe schooljaar en er zijn een aantal kinderen ,die vorig jaar de groep benvloedden, van school. Er zijn nieuwe zesde groepers bij en er heerst nu rust. Afgelopen week kwamen we er via ouders achter dat een zesde groeper gepest werd door schelden. De juffrouw heeft met de groep een poster gemaakt met regels hoe zij denken dat zij zich zouden kunnen gedragen in de ik-vorm gemaakt. Dit had een gunstige uitwerking. De gepeste heeft aangegeven, dat het veel beter ging. Wel gaf hij aan dat hij met een juffrouw "pestcoordinator"wilde praten. Vanmorgen is het eerste gesprek geweest met de gepeste en daarna met een groepje kinderen. Ook bij dit gesprek was de coach aanwezig. Al met al zijn wij blij dat we de training "No Blame" hebben gevolgd. De leerkrachten geven elkaar door de training ook veel advies en iedereen staat direct klaar om een probleem aan te pakken. Dat kan zijn door zich aan te bieden als gespreksleider of te wel om de groep even over te nemen van de collega tijdens het gesprek.

No Blame is een waardevolle aanvulling gebleken voor onze school. Onze dank hiervoor.
Agns Visschers Baljeu, OBS Tuinstad Rotterdam.